Psychoterapia młodzieży

Psychoterapia pacjenta młodzieżowego w Poradni HarmonyMed prowadzona jest w modelu psychodynamiczno-rozwojowym. Jest ona skierowana do nastolatków (powyżej 13 roku życia) wypowiadających skargi emocjonalne, zgłaszającym problemy relacyjne oraz mającym istotne trudności behawioralne (więcej o wskazaniach do psychoterapii u adolescentów przeczytasz tutaj).

Model psychodynamiczno-rozwojowy psychoterapii adolescenta opiera się na dwóch kluczowych założeniach koncepcyjnych determinujących określone, sprecyzowane postępowanie kliniczne.

 

Po pierwsze zakładamy, że objawy z jakimi zgłasza się pacjent powinny być rozumiane zarówno w kontekście wpływu na nie zarówno jego realnych doświadczeń życiowych, ale i też jego nieświadomych procesów psychicznych.

Rzecz jasna to konkretne, rzeczywiste zdarzenia w życiu nastolatka podobnie jak i jego relacje interpersonalne są zawsze najważniejszym obszarem pracy terapeutycznej. Staramy się je jednak zrozumieć również w kontekście jego uwewnętrznionych modeli relacyjnych, kształtujących się schematów Ja czy też intensywnie doświadczanych w okresie adolescencyjnym konfliktów popędowych.

Po drugie trzymamy się założeń zdefiniowanych przez wybitnych twórców psychoterapii rozwojowej – Annę Freud i Stanleya Greenspana. Zgodnie z nimi pracując z adolescentem odwołujemy się do naturalnych tendencji i zainteresowań pacjenta szukając właściwej formuły komunikacji z nim i jego potrzebami. Spotkamy się pacjentem na jego poziomie rozwoju, staramy się go nie wychowywać i nie pouczać, dostosowujemy tak język naszych interwencji aby był on zrozumiały (w wymiarze poznawczym, ale i emocjonalnym) dla nastoletniego pacjenta. Szanujemy autonomię pacjenta, pomagając mu zrozumieniu czym są jego trudności i wspólnie z nim szukając najlepszych rozwiązań.

Psychoterapia nastolatka jest skoncentrowana na jego potrzebach, trudnościach, ograniczeniach i doświadczanym przez niego cierpieniu. To nastolatek i jego rozwój są w niej najważniejsze, to jemu psychoterapia ma się w największym stopniu przysłużyć.      

Celem prowadzonej psychoterapii adolescenta jest zarówno poprawa samopoczucia pacjenta (stabilizacja jego stanu emocjonalnego) jak i też zwiększenie jego kompetencji społecznych. Staramy się aby następstwem prowadzonej psychoterapii było uzyskanie przez nastoletniego pacjenta większej stabilności emocjonalnej, lepszej kontroli czynności impulsywnych oraz efektywnej umiejętności kierowania własnym zachowaniem. Pociąga to za sobą ukierunkowanie terapii również na rozwój kompetencji interpersonalnych i społecznych nastolatka.  Psychoterapia jest więc metodą pracy klinicznej ukierunkowanej na uzyskanie trwałej poprawy umiejętności nastolatka do tworzenia wartościowych relacji z jego otoczeniem, zarówno z rówieśnikami i jak i też światem dorosłych.

Psychoterapia pacjenta młodzieżowego zawsze poprzedzona jest poprzedzona konsultacjami diagnostycznymi (odbywa się zazwyczaj kilka spotkań konsultacyjnych). Na pierwszą wizytę zapraszany jest nastolatek z obojgiem rodziców lub opiekunów. Konsultacje służą rozeznaniu w zgłaszanych trudnościach, ocenie czy w ogóle jest potrzebna psychoterapia i jaka jej forma byłaby w danym przypadku najbardziej wskazana. Pamiętajmy, że takowe konsultacje nie muszą zakończyć się decyzją o podjęciu psychoterapii nastolatka. Wynikiem konsultacji może być także zalecenie różnych form pomocy (równolegle do terapii indywidualnej lub zamiast niej) takich jak: terapia rodzinna, terapia pary, terapia grupowa, terapia indywidualna jednego lub obojga rodziców.

Pamiętajmy, iż zawsze wymagana jest zarówno jednoznaczna zgoda samego nastolatka, jak i też obojga rodziców na podjęcie przez niego psychoterapii. Proces psychoterapii jest trudnym, emocjonującym i bardzo rozwojowym doświadczeniem życiowym – nie może on jednak się udać bez aktywnego udziału osoby w nim uczestniczącej. Dlatego to sam adolescent jest najważniejszym decydentem w kwestii podjęcia przez niego psychoterapii.   

W przypadku podjęcia decyzji o rozpoczęciu psychoterapii ustalany jest kontrakt terapeutyczny. Wyznaczony jest stały dzień i godzina odbywania sesji psychoterapeutycznych. Spotkanie z psychoterapeutą (sesja psychoterapeutyczna) trwa 50 minut, zazwyczaj odbywa się nie mniej niż jedna sesja psychoterapeutyczna w tygodniu.  

W procesie leczenia istotne jest też zaangażowanie rodziców, sam zaś stopień ich zaangażowania ustalany jest z terapeuta na etapie zawierania kontraktu. Terapeuta nie ujawnia szczegółowych treści wnoszonych przez nastolatka, służy to zbudowaniu zaufania i stworzenia możliwości współpracy między terapeutą a nastolatkiem. Wyjątkiem sytuacje są tu oczywiście zagrożenia życia i zdrowia adolescenta.

Terapia odbywa się w oparciu o relację terapeutyczna. Polega przede wszystkim na rozmowie. Dialog dotyczy obszarów problemowych nastolatka, w trakcie sesji terapeuta nazywa emocje nastolatka proponując inne niż dotychczasowe ich rozumienie, analizowane są wzorce relacji z innymi, mechanizmy i motywy jakimi się kieruje i wpływ jaki mają one na funkcjonowanie nastolatka.

Celem jaki stawiamy sobie podejmując psychoterapię adolescenta jest wycofanie lub znaczące ograniczenie nasilenia przykrych objawów emocjonalnych, poprawa jego funkcjonowania w różnych obszarach życia społecznego, wsparcie w przejściu nieuniknionych kryzysów rozwojowych.

W Poradni HarmonyMed psychoterapię pacjenta młodzieżowego prowadzi Joanna Gąsior.